Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitro Kuleba, katıldığı Antalya Diplomasi Forumu (ADF) kapsamında, gazetecilere verdiği röportajda, ABD Başkanı Joe Biden ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in görüşmesi, Ukrayna’nın NATO’ya katılımı ile ülkesinin Türkiye ile ticari ve askeri ilişkilerine ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
ABD Başkanı Biden’ın, İsviçre’de 16 Haziran’da Putin ile gerçekleştirdiği görüşmesi öncesinde Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelensky’yi arayarak, “Ukrayna’nın rızası olmadan Ukrayna’yı ilgilendiren bir anlaşma yapılmayacağı kuralına” bağlı kalacağını bildirdiğini aktaran Kuleba, söz konusu kuralın, Kiev ile Washington yönetimleri arasında uzun süredir bulunduğunu kaydetti.
Biden-Putin görüşmesinin içeriğine dair ABD’nin kendilerine bilgi verdiğini dile getiren Kuleba, “ABD ile aramızdaki mevcut şeffaflık ve güven seviyesinden memnuniyet duyuruyoruz.” ifadesini kullandı.
Görüşmeden Putin ile Biden arasındaki güven seviyesinin çok düşük olduğu çıkarımında bulunduğunu paylaşan Kuleba, “Ancak ABD’nin, Ukrayna’nın yanında olacağından ve Rusya ile arkamızdan anlaşma yapmayacağından şüphemiz yok.” diye konuştu.
“NATO, Ukrayna’ya ittifaka katılımı için reform listesi vermeli”
Kuleba, geçen hafta düzenlenen NATO ve G7 zirvelerine ilişkin ise iki zirvede siyasi taahhüdü temsil eden bir dil kullanıldığını vurguladı.
“Bu yüzden bu dil gerçek rolü tanımladığımızda beklentilerimizi karşılıyor ki gerçek rol Ukrayna’nın kendi toprak bütünlüğü üzerindeki egemenliği konusundaki mücadelesine sunulan destek ve Rusya’nın kıtadaki yıkıcı rolüdür.” diyen Kuleba, NATO’nun son zirvede, 2008’deki siyasi taahhüdünü tekrar ettiğini ve Ukrayna’nın ittifaka üye olacağını açıkladığını anımsattı.
Dmitro Kuleba, “Açık konuşmak gerekirse, bizi oraya sokacak siyasi bir irade ve o hedefi başaracak bir zaman çizelgesi olduğunu bildiğimiz müddetçe NATO’ya nasıl gireceğimiz konusunu önemsemiyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
NATO’ya giriş sürecinde yapılması gerekenler hususunda ise Kuleba, “Dolayısıyla NATO’ya sorum, tam olarak kaç reform istiyorsunuz? Bize net bir liste verin.” görüşünü paylaştı.
Kuleba, Biden’ın birçok konuşmasında Ukrayna’nın NATO’ya alınacağını vurgulamasına rağmen bu konuda kendilerine zaman çizelgesine yönelik tek bir ipucu verilmediğine dikkati çekti.
“Türk SİHA’ları çok iyi”
Ülkesinin Türkiye’den silahlı insansız hava aracı (SİHA) satın almasına değinen Kuleba, “Türk SİHA’ları çok iyi. Çünkü Türkiye, Rusya’nın baskısına boyun eğmedi. Türkiye kendisine saygı duyan ve diğer ülkeler tarafından saygı duyulan bir ülke. Biz, iki taraf için iyi bir anlaşma yaptık.” dedi.
Söz konusu SİHA’ların Ukrayna motorlarıyla donatılmasını ve SİHA’ların üretimini yerlileştirmek istediklerini belirten Kuleba, bu konularda Türk tarafıyla çalıştıklarını ifade etti.
Dmitro Kuleba, Türk SİHA’larının, Ukrayna’nın doğusundaki Donbas bölgesinde kullanılıp kullanılmamasına ilişkin ise şunları paylaştı:
“SİHA’lar Rusya’yı caydırmak için gerekli. Öyle ki Rusya, Ukrayna’ya yönelik büyük çaplı bir saldırı veya gerilime yol açmayı planlamadan önce iki kez düşünmeli. Bu sadece SİHA’lar için değil Ukrayna’nın satın aldığı her türlü askeri ekipman için geçerli. Ama tabii ki Rusya bizimle büyük çaplı bir askeri çatışmaya girerse veya bize saldırırsa o zaman SİHA’ları kendimizi savunmak için Ukrayna’nın her bölgesinde kullanacağız.”
“Kırım Platformu, Ukrayna’nın kendini savunması için siyasi bir silah”
Başkent Kiev’de, 23 Ağustos’a düzenlenecek Kırım Platformu’na da değinen Kuleba, platformun, Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü savunması ve Kırım’daki sınırlarını eski haline döndürmesi için siyasi bir silah olduğu değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye’nin, Kırım Platformu’na desteğini bildiren ilk ülkelerden olduğunu ve Ukrayna ile çok yakın ilişkilerinin bulunduğunu kaydeden Kuleba, iki ülkenin birlikte yaptığı çok şey olduğuna, Kırım konusunda yeni bir fikrin hangi ülkeden geldiğine bağlı olarak diğer ülke tarafından destekleneceğine işaret etti.
Kuleba, Rusya’nın platformu karalamaya ve ülkelerin katılmasını engellemeye çalıştığının altını çizerek, “Şu ana kadar platforma yönelik devlet ve hükümet başkanları ile dışişleri bakanları seviyesinde birçok katılım teyidi aldık ki bu çok iyi. Daha fazlasını da bekliyoruz.” diye konuştu.
“STA bir adım uzakta”
Türkiye ile Ukrayna arasında Serbest Ticaret Anlaşması’nın önemini vurgulayan Kuleba, iki ülkenin anlaşmayı neticelendirmeye bir adım uzakta olduğunu ancak Ukrayna’nın çıkarlarından taviz veremeyeceğini ve bir denge bulmaya çalıştıklarını söyledi.
Ukrayna Dışişleri Bakanı Kuleba, bunu başarmak için iki taraftan uzmanların oturup görüşmesi gerektiğine ve anlaşmak için iki ülkenin de siyasi irade gösterdiğine işaret etti.
“Diplomasi ADF ile geri döndü”
Kuleba, ADF’nin, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının ardından kendisini nihayet bir diplomat gibi hissetmesini sağladığını belirterek, “Salgının başından bu yana binlerce ikili görüşme yapabileceğiniz, meslektaşlarınızla sohbet edebileceğiniz, ilginç tartışmaları dinleyip katılabileceğiniz bu tür tek bir forum düzenlenmedi. Bu yüzden bu forum, diplomasinin salgından sonra geri döndüğünü sembolize ediyor.” ifadesini kullandı.