AA’nın “Yapay Zeka Çağına Doğru” başlıklı dosyasının on birinci haberinde, Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisinin yapay zeka alanında yerli teknoloji üretme kabiliyetinin geliştirilmesi ve bu teknolojilerin ekonominin genelinde etkin kullanımının yaygınlaştırılmasına yönelik çalışmalarına yer verildi.
Bu kapsamda, Dijital Genç Yapay Zeka Ekosistemi oluşturuldu. Bu ekosistemle, üniversitelerdeki yapay zekayla ilgili öğrenci kulüplerinin tek çatı altında toplanması ve koordine edilmesi sağlandı. Projeyle, yapay zeka alanıyla ilgili öğrencilerin doğru bilgiye erişmesi ve eğitimlerinin teknik olarak desteklenmesi konularında koordinasyon gerçekleştirildi. Kuruluşundan bugüne kadar geçen 3 aylık sürede 45 farklı şehirdeki 171 öğrenci kulübünden öğrenciler ekosisteme dahil oldu. Ekosistem faaliyetleri kapsamında 14 ilde 18 etkinlik düzenlendi ve eğitimlere 1884 öğrenci kayıt yaptırdı.
Dijital Dönüşüm Ofisi, ülkenin yapay zeka teknolojilerine daha hızlı uyum sağlaması için sağlık alanında da projeler yürütüyor. Türk Beyin Projesi (TBP) kapsamında beyin anomalisi, inme ve hipokampal skleroz hastalıklarının tespiti olmak üzere alanlarda proje gerçekleştirildi. Gazi, Başkent ve Ankara üniversitelerinin hastanelerinde test amaçlı kullanılan sistem, geri dönüşlerle güncellendi ve yapay zeka eğitim süreci tamamlandı. Sistemin geri bildirimlerle başarısının ölçülmesine devam ediliyor.
Sayısal Göz-Mamografi Projesi
Ofisin yürüttüğü çalışmalar arasında Sayısal Göz-Mamografi Projesi de yer alıyor. Proje, meme kanseri tedavisinde erken teşhisin önem taşıması nedeniyle sosyal sorumluluk projesi olarak yürütülüyor.
Proje, yapay zeka destekli kitle tespit ve sınıflandırması gerçekleştiriyor. Geliştirilen yapay zeka modelleri, Sağlık Bakanlığı Kanser Erken Teşhis Tarama ve Eğitim Merkezi raporlama sistemine entegre edilerek sistemin ilk versiyonu kullanıma alındı. Böylece potansiyel kötü huylu kitlelere sahip hastaların daha hızlı ve öncelikli raporlanması için ilgili uzmanlara destek sağlandı. Ayrıca Başkent ve Ankara üniversitelerinin hastanelerinde hastaların mamografi görüntülerinin incelenmesi sırasında radyologlara test amaçlı yapay zeka tabanlı karar destek sistemi sunuldu.
Proje kapsamında geliştirilen yapay zeka modelleri, Kamuda Açık Kaynak Kodlu Yazılım Kullanımı Genelgesi’nin yapay zeka odaklı iyi uygulama örneği olarak ilgili ekosistemin kullanımına açıldı.
Sayısal Göz-Karaciğer Projesi
Bu alanda yürütülen bir diğer çalışma olan Sayısal Göz-Karaciğer Projesi ile nakil öncesi karaciğer sağ-sol lob segmentasyon ve hacim analizleri yapay zekayla modelleniyor.
Projede, operasyon öncesi yapılması gereken işlemler yapay zeka destekli sanal gerçeklik (VR) temelli gerçekleştiriliyor. Hastane ortamında kullanılacak yazılımın geliştirme süreçleri tamamlanırken, karaciğer nakli operasyonlarının daha etkin şekilde planlanmasına katkı sunulacak.
Cerrahların operasyonları daha iyi planlamalarına yardımcı olacak VR tabanlı ameliyat öncesi hazırlık ortamının konsept çalışmaları da tamamlandı.
Bu arada, uydu görüntülerinden tarım alanlarının tespiti, ekili ürünlerin sınıflandırılması ve bina tespiti gibi konulara ilişkin çalışmalar da ilgili kamu kurumlarıyla sürdürüyor.
Ulusal Yapay Zeka Stratejisi çalışmaları sürüyor
Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı işbirliğiyle 2021’de yürürlüğe giren Türkiye’nin ilk Ulusal Yapay Zeka Stratejisi’nin hedefleri de adım adım gerçekleştiriliyor.
Stratejinin üst seviye koordinasyonu, Cumhurbaşkanı yardımcısı başkanlığında bakan yardımcıları ve ilgili kurumların yöneticilerinin katıldığı “Yönlendirme Kurulu” ile sağlanıyor. Kurulda strateji eylem planlarına ilişkin ilerleme raporu ele alınıyor.
Eylem planının uygulanmasına yönelik değerlendirmeye göre, stratejide yer alan 122 eylemden 120’sine başlandı ve çalışma yürütülen eylemlerin yaklaşık yarısı tamamlandı.
Strateji kapsamında, yapay zeka alanında 9 uluslararası yarışma ve proje çağrısına çıkıldı, bu konuda çalışma yapan akademisyen sayısı 3 bin 562’ye yükseldi. Bu alanda 45 sınır ötesi çağrılı projeye katılım sağlandı, lisansüstü düzeyde 3 bin 494 mezun verildi. Yapay zeka alanında son yıllarda 648 doktora tezi tamamlandı ve bu konudaki girişim sayısı 616’ya ulaştı.
Yapay zeka alanındaki hızlı gelişmeler, yeni adımlar atılmasını gerekli kılarken, güçlü altyapı ihtiyacı, büyük dil modelleri, geniş veri kaynakları, yüksek bütçeli araştırma ve dönüşüm projeleri ön plana çıkıyor.
Yönlendirme Kurulunun son toplantısında alınan kararlar doğrultusunda, somut ve etkisi yüksek eylemlerin oluşturulması yönünde çalışmalar başlatıldı. Hazırlıkları devam eden yeni eylem planının, Yönlendirme Kurulunda kabul edilmesinin ardından kamuoyuyla paylaşılması bekleniyor.
Kamu Veri Alanı Projesi’nde pilot çalışmalar yürütülüyor
Kurumlar arası büyük veri yönetimi ve ileri analitik çalışmaların gerçekleştirileceği Kamu Veri Alanı Projesi’nde de pilot çalışmalar Türkiye İstatistik Kurum işbirliğiyle yürütülüyor.
Strateji doğrultusunda 2025’e kadar 50 kamu kurumunun projeye dahil olması için çalışmalar yapılıyor. Ulusal kapsamda yapay zeka değer ve ilkelerinin uygulanmasına yönelik Yapay Zeka Risk Yönetimi Tavsiyesi’nin hazırlanması çalışmaları farklı alanlardan paydaş ve uzmanların katılımıyla devam ediyor. Kamu kurumlarından alınan görüş doğrultusunda bu yöndeki mevzuat da hazırlanıyor.
Avrupa Parlamentosunca kabul edilen Avrupa Birliği Yapay Zeka Tüzüğü’ne uyum çalışmaları da Bakanlık ve Ofis eş güdümünde başlatıldı. Ayrıca Avrupa Konseyi Yapay Zeka Komitesindeki çalışmalara aktif katılım sağlandı.
Türkiye’nin Yapay Zeka Küresel Ortaklığı üyeliği de 22 Kasım 2022’de kabul edildi. Ekonomik Kalkınma ve İş Birliği Örgütü Yapay Zeka Yönetişimi Çalışma Grubu’ndaki çalışmalarla aktif rol üstlenildi. Ayrıca Yapay Zeka Ayna Komite çalışmalarıyla bu alandaki uluslararası standartların belirlenmesine ilişkin süreçlere dahil olundu.