Uluslararası Af Örgütü Genel Sekreteri Agnes Callamard, Avrupa Birliği’ne (AB), Birleşmiş Milletler Yakın Doğu’daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansına (UNRWA) gecikmeksizin yeniden fon aktarılması çağrısında bulundu.
İngiltere merkezli örgütün genel sekreteri Callamard, UNRWA’ya yönelik fonların yeniden tahsisi için AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen’e mektup yazdı.
Callamard, mektubunda, UNRWA’ya sağlanan fonların kesilmesinden derin endişe duyduklarını belirterek, soykırım riskiyle karşı karşıya bulunan Gazze’deki 2 milyon kişinin durumunun daha da ağırlaşmaması için fonların gecikmeksizin UNRWA’ya aktarılması gerektiğini vurguladı.
UNRWA’nın gerekli fonları alamaması durumunda faaliyetlerine son vermesinden endişe ettiklerini bildiren Callamard, İsrail’in iddialarının, 13 bini Gazze’de bulunan 30 bin UNRWA çalışanından yalnızca 12’sine yönelik olduğuna dikkati çekti.
Callamard, bu kişilerden 10’unun görevden alındığını, 2’sinin ise İsrail’in saldırılarında öldüğünü aktararak, “Tüm sanıklar etkili, bağımsız ve şeffaf bir soruşturmaya tabi tutulmalıdır. Suçlardan sorumlu olduklarına dair kanıtlanmış deliller bulunan kişiler, uluslararası hukuk standartlarına uygun, adil yargılamalarda sorumlu tutulmalıdır.” değerlendirmesini yaptı.
UNRWA’nın Gazze’de yardım, yiyecek ve barınak sağlayarak önemli rol üstlendiğinin altını çizen Callamard, “Birkaç kişi hakkında görevleri dışındaki eylemler nedeniyle yapılan iddialar, milyonlarca kişinin hayatta kalması açısından feci sonuçlara yol açacak bu kadar acımasız bir kararı almayı asla haklı gösteremez.” ifadesini kullandı.
Callamard, Gazze’de yerinden edilen yaklaşık 2 milyon kişinden 1 milyonunun UNRWA kontrolündeki okul ve barınaklara sığındığını vurgulayarak, 7 Ekim 2023’ten bu yana 158 UNRWA çalışanının öldürüldüğünü kaydetti.
“UNRWA’ya fonların kesilmesi bölgedeki koşulları daha da kötüleştirecek”
Yaklaşık 2 milyon kişinin kasıtlı oluşturulan kıtlıkla karşı karşıya bulunduğunu, temiz su, gıda, temizlik malzemesi ve tıbbi bakım ürünlerine erişimden yoksun bırakıldığını belirten Callamard, şöyle devam etti:
“Başka bir insani yardım grubunun UNRWA’nın boşluğunu dolduramayacağı göz önünde bulundurulduğunda, UNRWA’ya fonların kesilmesi bölgedeki koşulları daha da kötüleştirecek. Gazze’deki Filistinli sivil nüfusa doğrudan yardımları artırma çağrısında bulunan 2720 sayılı BM Güvenlik Konseyi kararına da aykırı olacaktır.”
Callamard, UNRWA fonlarını askıya almanın, Filistinlilere yönelik toplu cezalandırma uygulamasının meşrulaştırılması riskini de taşıdığını kaydederek, İsrail’in, 7 Ekim 2023’ü bahane edip uluslararası hukuk ihlallerini, ayrım gözetmeyen saldırılarını, ablukayı, yardım girişlerini engelleme çabalarını meşru göstermeye çalıştığının altını çizdi.
UNRWA fonlarının askıya alınmasının, Uluslararası Adalet Divanının İsrail hakkında verdiği kararlara da aykırı olacağına işaret eden Callamard, “Soykırım işlendiğine dair endişe verici işaretlerin bulunduğu bir ortamda UNRWA’ya fonların kesilmesi, UNRWA’nın işini yapmasını engelleyerek, Soykırım Sözleşmesi’nin önlemeyi ve cezalandırmayı amaçladığı suçlara katkıda bulunmasa bile önemli ölçüde ağırlaştırma riski taşır.” değerlendirmesinde bulundu.
UNRWA’nın sadece Gazze’de değil Batı Şeria, Doğu Kudüs, Ürdün, Lübnan ve Suriye’de de faaliyetlerde bulunduğunu hatırlatan Callamard, “Milyonlarca Filistinli, UNRWA’sız birçok hizmetten mahrum kalacaktır.” uyarısını yaptı.
Callamard, İsrail’in, uluslararası insancıl hukuka aykırı olarak işgal altındaki bölgelere hizmetleri kestiğini ya da kısıtladığını kaydetti.
UNRWA’nın işlevi ve İsrail’in iddiaları
BM üyesi devletlerin gönüllü katkılarıyla finanse edilen UNRWA, faaliyetlerine başladığı 1950’den bu yana Filistinli mültecilere gıda, sağlık, eğitim ve barınak gibi insani yardımları sağlayan ana kuruluş konumunda bulunuyor. Ajans, 5,9 milyon Filistinli mülteciye destek sağlıyor.
UNRWA, yaklaşık 74 yıldır Filistinlilerin yaralarını sarmaya çalışırken, bu süreçte tesisleri defalarca İsrail tarafından vuruldu, tonlarca gıda ve ilaç yok edildi.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, İsrailli yetkililerin, UNRWA personelinin 7 Ekim 2023 saldırılarına karıştığına ilişkin iddialarının acilen soruşturulmasını istemişti. UNRWA da İsrail’in iddialarına yönelik soruşturma başlatmıştı.
İsrail, UNRWA’nın operasyonlarının tamamen sonlandırılmasını ve bölgeden ayrılmasını istiyor.
Aralarında ABD, İngiltere, Almanya, İsviçre, Kanada ve İtalya’nın da bulunduğu çok sayıda ülke, İsrail’in suçlamalarının ardından UNRWA’ya yönelik fonlarını askıya almıştı.