AA muhabiri, 19 Nisan Misket Bombalarına Karşı Uluslararası Eylem Günü dolayısıyla bu bombaların kullanımı ve buna yönelik mücadeleye ilişkin bir haber derledi.
Misket bombaları, savaş kalıntısı olarak da yıllarca tehdit olmayı sürdürürken bunların kullanımı, stoklanması ve satışı, 2008’de imzalanan Misket Bombaları Üzerine Sözleşme uyarınca yasaklandı.
AA’nın WhatsApp kanallarına katılın, önemli gelişmeler cebinize düşsün.
🔹 Gündemdeki gelişmeler, özel haber, analiz, fotoğraf ve videolar için Anadolu Ajansı
🔹 Anlık gelişmeler için AA Canlı
Başlangıçta 112 ülke tarafından onaylanan sözleşmeye, ilerleyen süreçte 12 ülke daha taraf oldu.
Sözleşmeyi kabul eden ülkelerin büyük çoğunluğu, belli bir süre sonra sınırları içindeki misket bombalarını imha etme taahhüdünde bulundu.
Ağustos 2010’da yürürlüğe giren ve 23 maddeden oluşan sözleşmede stokların imhası, misket bombalarının bulaştığı alanların temizlenmesi, mağdurlara yardım ve şeffaflık raporlarının sunulması gibi maddeler de yer aldı.
Sözleşmeye taraf olmayan Rusya ile Ukrayna arasında Şubat 2022’de başlayan savaş, misket bombalarına karşı küresel olarak yürütülen mücadeleye gölge düşürdü.
Sözleşmeye taraf olanlar arasında 32 NATO üyesi ülkeden 25’i yer alıyor. Sözleşme, taraf ülkelerden, NATO’nun yasakladığı hiçbir faaliyete yardımcı olmamalarını da açıkça talep ediyor.
Cenevre merkezli Misket Bombası Koalisyonu (CMC), Eylül 2024’te yayımladığı son raporunda, misket bombasını yasaklamayan ülkeler tarafından bunların yeni kullanımı, üretimi ve transferinin, bunu yasaklayan Misket Bombaları Üzerine Sözleşme’de belirlenen hedeflere zarar verme tehdidinde bulunduğu bildirildi.
Raporda, misket bombalarının 2023’te Ukrayna’da hem Rusya hem de Ukrayna güçleri tarafından kullanıldığına yer verilirken bu bombaların, bu süreçte Myanmar ve Suriye’de de kullanıldığına işaret edildi.
Bu ülkelerin hiçbirinin uluslararası yasağa katılmadığı vurgulandı.
En fazla misket bombası Ukrayna’da kullanıldı
Ukrayna’nın, üst üste 2 yıl misket bombası nedeniyle dünyada en fazla sayıda kayıp yaşanan ülke olduğu kaydedilen raporda, gerçek zayiatın kaydedilenden önemli ölçüde daha yüksek olduğunun değerlendirildiğine işaret edildi.
Rusya-Ukrayna savaşında, Rusya’nın kullandığı misket bombasının Ukrayna’da 1000’den fazla kişiyi öldürdüğü ve yaraladığı kaydedildi.
Raporda, “Sivil halk, 2023’te misket bombalarından kaynaklanan küresel kayıpların yüzde 93’ünü oluşturdu. Çocuklar, 2023’te misket bombalarının kalıntıları nedeniyle ölen ve yaralananların neredeyse yarısını oluşturdu. Misket bombası saldırılarının, okullar ve hastaneler dahil sivil nesneler üzerinde doğrudan ve yıkıcı etkileri oldu.” ifadelerine yer verildi.
2023’te misket bombası kalıntılarının bulunduğu alanların temizlenmesinde, bir önceki yıla kıyasla azalma kaydedildiği belirtilen raporda, ülkelerin bu alanları temizleme yükümlülüklerini yerine getirebilmeleri için sürekli fon ve desteğe ihtiyaç duyulduğunun altı çizildi.
Raporda görüşlerine yer verilen CMC Direktörü Tamar Gabelnick, “Misket bombasını yasaklamayan ülkelerin eylemleri sivilleri riske atıyor. Bu durum, mevcut menfur silahları yasaklayan uluslararası antlaşmanın bütünlüğünü ve evrenselliğini tehdit ediyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Gabelnick, tüm ülkelerin Misket Bombaları Üzerine Sözleşme’ye katılmasının, misket bombalarının neden olduğu acı ve kayıplara son verme hedefini gerçekleştirmeye yardımcı olmasının zorunlu olduğunu vurguladı.
İsrail de misket bombası kullandı
Raporda, İsrail’in de geçmişte Lübnan, Mısır ve Suriye’de misket bombası kullandığına yer verildi.
Hizbullah, İsrail ordusunun Ekim 2024’te Lübnan’ın güneyindeki bir bölgeye, uluslararası yasaklı misket bombalarıyla saldırdığını duyurmuştu.