İran’ın kuzeybatısında Batı Azerbaycan ile Doğu Azerbaycan eyaletleri arasında bulunan ve dünyanın en büyük tuz göllerinden biri olan Urmiye Gölü, kuruma tehlikesi altında. Bir zamanlar İran’ın tatil cennetlerinden biri olan göl, çamur yığınlarına dönüştü.
Su seviyesi geçen yılın aynı dönemine göre 48 santim azalarak yok olmanın eşiğine gelen Urmiye Gölü, artık “Urmiye Çölü” olarak adlandırılıyor.
Urmiye Gölü, 2006 yılında 5 bin kilometrekarelik genişliğe sahipken 2013’te genişliği 500 kilometrekareye düştü. Su miktarı 30 milyar metreküp olan gölün kapasitesi 1 milyar metreküpe geriledi. Miami Üniversitesi’nden İranlı uzmanların Urmiye Gölü üzerine yaptığı araştırmada, yağışın az olduğu dönemlerde bile gölün kurumadığı, son 20 yıldaki durumun tam olarak yağış eksikliğinden kaynaklanmadığı ve bunda insan faktörünün payının daha yüksek olduğu belirtildi.
İnsan faktörünün payı, yüzde 69
Araştırmacılar, gölün kurumasında doğal faktörlerin payını yağışlarda yüzde 18’lik bir azalma ve sıcaklıkta 1,5 derecelik bir artış olmak üzere yüzde 31, insan faktörünün payını ise yüzde 69 olarak tespit etti.
Batı Azerbaycan Eyaleti Çevre Bakanlığı tarafından yayınlanan bir raporda, kurumuş göl yatağından gelecek tuz fırtınalarının tarım ürünlerini olumsuz etkileyeceği ve komşu bölgelerde de insan sağlığını tehdit edeceği belirtildi.
Yaklaşık 140 kilometre uzunluğunda olan en geniş noktası 55 kilometreye uzanan ve içerisinde 102 adet kayalık ada bulunan Urmiye Gölü, 1975’te Ramser Alanı, 1976 yılında ise UNESCO Dünya Biyosfer Rezervleri listesine eklenmişti.
Ülkedeki yağış miktarının aynı seviyede devam etmesi durumunda yaz sonuna kadar Urmiye Gölü’nün güney kesiminin tamamen kuruması bekleniyor.