ABD uzay ajansı NASA tarafından Dünya’ya örnek getirilen Bennu meteorunda yaşamın yapı taşları keşfedildi. Bilim insanları, Bennu’dan alınan örneklerin analizi sonucunda yaşamın gelişmesi için gereken bazı yapı taşları olduğunu ifade ederek proteinleri oluşturan amino asitler, DNA’nın temel bileşenleri nükleobazlar, zengin bir mineral dizisi ve binlerce organik bileşik olduğunu vurguladı.
NASA’nın OSIRIS-REx görevi kapsamında uzay aracı, Bennu’ya temas etmek ve ondan materyal toplamak için yüz milyonlarca kilometre yol kat ederek yedi yıllık bir yolculuk gerçekleştirdi. Numunenin 24 Eylül 2023’te Dünya’ya dönmesinden bu yana bilim insanları, yaşamın nasıl oluştuğuna dair ipuçları sunup sunamayacağını görmek için materyali dikkatle inceliyorlar.
Malzemenin bir kısmı, incelenmek üzere Londra’daki Doğa Tarihi Müzesi’ne getirildi. Araştırma, Bennu’nun yaşamla ilişkili olduğu bilinen molekülleri üretmek için gerekli hem çevreye hem de kimyasal bileşenlere sahip olduğunu ortaya koydu. Doğal Tarih Müzesi’nde kozmik mineralog olarak görev yapan ve araştırmanın eş başkanlığını yürüten Profesör Sara Russell “Örneklerde bizi tamamen şaşırtan şeyler vardı. Korunan molekül ve minerallerin kombinasyonu daha önce incelenen hiçbir dünya dışı örneğe benzemiyor” açıklamasını yaptı.
Bennu’nun toprağında ne var?
Bennu’nun güneş sisteminin şafağında oluşmuş, hala bilinmeyen ıslak, tuzlu bir ana gövdeden geldiği düşünülüyor. Asteroidin moleküler bileşimi, muhtemelen Satürn’ün yörüngesinin ötesinde, uzayın aşırı soğuk bölgelerinden geldiğini işaret ediyor. Ancak bu son analiz, ana asteroidin neye benzediğine daha da fazla ışık tutuyor.
Bennu’nun ana asteroidinin muhtemelen Dünya’da bulunan kurumuş göl yataklarına benzeyen tuzlar bırakarak buharlaşan tuzlu su veya tuza doymuş su ceplerine ev sahipliği yaptığını gösteriyor. Tuzlu sular yaşam arayışında önemlidir çünkü kimyasal reaksiyonları teşvik edebilir ve yaşamın gelişmesi için gerekli molekülleri üretebilirler.
Bennu’da 20 amino asitten 14’ü tespit edildi
Araştırmacılar Bennu örneğinde amino asitler de buldular. Amino asitler, canlı organizmalarda bir araya gelerek bitki yapraklarından karaciğere kadar her şeyi oluşturan proteinlerin yapı taşlarıdır. Proteinler hormonları ve antikorları oluşturur, hücrelerimizin yapısını destekler ve vücudumuzdaki biyolojik reaksiyonların gerçekleşmesini sağlar. Dikkat çekici bir şekilde, tüm canlılar milyonlarca farklı protein oluşturmak için sınırsız sayıda kombinasyon halinde düzenlenmiş sadece 20 farklı amino asit kullanır. Bilim insanları Bennu örneğinde bu 20 amino asitten 14’ünü tespit etti.
Bazı amino asitler, bir çift sağ ve sol el gibi birbirini yansıtan iki şekilde oluşturulabilir. Dünya’daki yaşam bu amino asitlerin sol elini kullanır. Bilim insanları daha önce Dünya’ya düşen benzer meteorlarda sol elli amino asitler bulmuşlardı ve bu nedenle Bennu örneğinin de aynı şeyi göstereceğini varsaydılar. Profesör Sara Russell, “Bennu’nun sol ve sağ elli amino asitlerin bir karışımına sahip olduğunu görmek bizi şaşırttı” diyor.
DNA yapı taşları içeriyor
Tuzlar ve amino asitlere ek olarak, bilim insanları Bennu örneklerinde nükleobazlar da buldular. Nükleobazlar DNA’nın bireysel yapı taşlarıdır ve Bennu canlı organizmalarda bulunan beş ana bazın tümünü içeriyor.