Oxford Enerji Enstitüsü Doğalgaz Araştırma Bölümü Kurucusu Prof. Dr. Jonathan Stern, AA muhabirine, Avrupa doğal gaz pazarında Rus gazı ve ABD LNG’sinin rekabetine ilişkin değerlendirmelerde bulundu.
Polonya ve Litvanya’nın Rusya’dan gelen boru gazı yerine ABD LNG’sini tercih eden iki ülke olduklarına dikkati çeken Stern, söz konusu ülkelerin bu kararı siyasi sebeplerle aldıklarını, diğer tüm ithalatçıların ise fiyata göre karar verdiğini söyledi.
Stern, son 2 yılda Türkiye’nin de bunu yaptığına işaret ederek, “LNG, Rus gazından daha ucuzdu ve BOTAŞ daha fazla LNG satın almaya yöneldi. Asya pazarındaki LNG fiyatları, ocakta olduğu gibi Avrupa fiyatlarının üstünde kalırsa ABD dahil LNG ihracatçıları, Asya’ya yönelecek ve Avrupa’yı Rus gazına daha muhtaç durumda bırakacaktır. Avrupa’da Rus gazının rakibi tek başına ABD’den gelen LNG değil, genel olarak LNG’nin kendisi diyebiliriz.” ifadelerini kullandı.
“Salgın sonrası ABD-Rusya rekabeti sürecek”
Atlantik Konseyi Küresel Enerji Merkezi Kıdemli Uzmanı John Roberts da yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınının neden olduğu ekonomik daralmanın etkisinin azalmasıyla Avrupa gaz piyasasında tekrar ABD LNG’si ile Rus boru gazının rekabetinin görüleceğini söyledi.
Roberts, Uluslararası Enerji Ajansının 2025’e kadar küresel LNG talebinin 2019’a göre yüzde 21 artarak 585 milyar metreküpe ulaşacağına ilişkin tahminini anımsatarak, “Yeni kapasiteler sadece ABD ve Katar’dan gelmeyecek. Yeni projelerin de aktif olmasıyla arzda artış yaşanacak. Bu demek oluyor ki LNG üreticileri, pazar paylarını korumak için fiyat ve maliyetleri düşük tutma baskısı hissedecek.” değerlendirmesinde bulundu.
Şu anda Avrupa’nın gaz tüketiminin dörtte birinin LNG ile karşılandığına dikkati çeken Roberts, LNG üreticileri ile boru gazı gönderen ülkeler arasında ciddi bir rekabet olacağını ifade etti.
Roberts, LNG ve Rus gazının Avrupa’da rekabetinin artacağını vurgulayarak, şunları kaydetti:
“Bu rekabetin iki temel sebebi var. Avrupa’nın doğal gaz üretimi özellikle Kuzey Denizi’ndeki üretimin azalması nedeniyle düşecek. Yüksek karbon fiyatları yüzünden kömürden gaza geçiş nedeniyle de Avrupa’nın gaz talebi artacak. Rus gazının Avrupa pazarındaki payının artmaya devam ettiğini de görüyoruz. Almanya’ya Rus gazı ihracatı, yılın ilk çeyreğinde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 33,3 artarken ihracat Sırbistan’a yüzde 71,3, Finlandiya’ya yüzde 67,3, Romanya’ya yüzde 90,4, Bulgaristan’a yüzde 52,4 ve Yunanistan’a yüzde 23,4 artış gösterdi. En yüksek artış ise yüzde 106,6 ile Türkiye’ye gönderilen Rus gazında yaşandı. TürkAkım aracılığıyla gönderilen gaz miktarındaki artış da bunda ana sebep.”