Ulusal Seçim Konseyine (CNE) göre, 20 milyondan fazla Venezüellalı, yerel saatle 18.00’e kadar, ülke genelinde kurulan 15 bin 857 merkezde oy kullanabilecek. Guyana ile ihtilaflı olunan Esequibo bölgesine ilişkin Dayanışma Referandumu oylamasında, halk 5 soruya ‘evet’ ya da ‘hayır’ diyecek. Sandığa giden vatandaşlar şu soruları oylayacak:
1- Bizi Esequibo bölgesinden mahrum etmeye çalışan 1899 Paris tahkim kararının hileli bir şekilde dayattığı sınırı kesinlikle reddediyor musunuz?
2- Guyana ile ihtilaflı olunan Esequibo bölgesi nedeniyle 1966 Cenevre Anlaşması’nda, Venezüella ile Guyana için pratik ve tatmin edici çözüme ulaşacak tek geçerli yasal çözümü destekliyor musunuz?
3- Venezüella’nın, Esequibo üzerindeki toprak anlaşmazlığının çözümü için Uluslararası Adalet Divanının (ICJ) yargı yetkisini tanımadığı yönündeki tarihsel tutumuna katılıyor musunuz?
4- Guyana’nın uluslararası hukuku ihlal ederek tek taraflı deniz yetki alanını belirlemesine ülke olarak hukuk çerçevesinde karşı çıkıyor musunuz?
5- Esequibo eyaletinin kurulmasına ve bu bölgede yaşayanlar için gelecekte vatandaşlık ve kimlik kartı verilmesini içeren bir planın hayata geçirilmesini onaylıyor musunuz?
Referandumun 5. sorusuyla Venezüella hükümetinin, Cenevre Anlaşması ve uluslararası hukuk uyarınca Esequibo bölgesini Venezüella topraklarına dahil etmeyi amaçladığı ifade ediliyor.
Maduro’dan vatandaşlara sandık çağrısı
Oyunu kullanan Venezüella Devlet Başkanı Nicolas Maduro, Esequibo bölgesinin savunulması için referandumu ‘tarihi’ olarak nitelendirdi.
Maduro, hangi görüşten ve partiden olursa olsun vatandaşlardan referanduma katılmasını isteyerek, “Ülke olarak daha güçlü çıkacağız, sert ve net konuşacağız. Venezüella’nın sesi tek olacak ve tüm halkımız karar verecek. Karayip halkı da mücadelemize eşlik edecek.” ifadelerini kullandı.
Ülke olarak 150 yıllık bir sorunu çözmek için sandığa gittiklerini vurgulayan Maduro, “150 yıldır bizim olanın savunulması için harekete geçiyoruz ve halkla bunu istişare ediyoruz. Hepimizin gücü aynı, ulusal egemenlik gücümüz var. Bir tek bayrağa oy veriyoruz veVenezüella’nın kararına saygı duyulmasını istiyoruz.” dedi.
Öte yandan muhalefet parti liderlerinden Henrique Capriles, referanduma katılacağını belirterek, ön seçimleri kazanan ve muhalefetin devlet başkanlığı seçimlerinde adayı olması beklenen Maria Corina Machado ise referandumun askıya alınmasını istedi. Merkezi Hollanda’nın Lahey kentinde bulunan Uluslararası Adalet Divanı (ICJ), Guyana’nın 30 Ekim’deki talebi üzerine verilen tedbir kararlarını açıklamıştı.
ICJ, Guyana’nın idare ve kontrol ettiği ihtilaflı bölgede Venezüella’nın ‘halihazırdaki durumu değiştirecek herhangi bir eylemde bulunmaktan’ kaçınmasına hükmetmişti.
Esequibo uyuşmazlığı
Venezüella ile Guyana arasındaki Esequibo bölgesi anlaşmazlığı, Guyana’nın bağımsızlığından önceki döneme dayanıyor. Guyana’nın İngiliz sömürgesi olduğu dönemde, 1899 tarihli sınır tahkimi kararına göre Esequibo Nehri, Guyana’nın batı sınırı olarak belirlenmişti. Ancak 1966’da Guyana’nın bağımsızlığını kazanmasının ardından bu sınırı tanımaması iki ülke arasında anlaşmazlığa neden olmuştu.
Halihazırda, Esequibo bölgesi veya Guyana Esequiba olarak bilinen bölge Guyana’nın ortalarında bulunan Esequibo Nehri’nin batısında, ülkenin ise kuzeyinde yer alıyor.
Bölgenin doğal kaynaklar açısından son derece zengin olduğu biliniyor.