Avrupa Parlamentosu (AP) seçimlerinin üzerinden geçen bir haftada Brüksel kulisleri, AB’nin en üst pozisyonlarına kimlerin geleceğine odaklandı.
AB yönetiminin en kilit koltuğu Komisyon Başkanlığı için Ursula von der Leyen’den başkasının ismi geçmese de gerek meclis aritmetiği gerek seçilme usulleri, Alman siyasetçiyi pazarlıklara mecbur bıraktı.
AB Konseyi, oylanması için AP’ye önereceği ismi liderler arasında gizli oylamayla belirliyor. Bu nedenle von der Leyen’in AB liderlerinin desteğini garantilemesi gerekiyor.
Önerilen isim, AP’den güvenoyu alması halinde görevine başlayabiliyor.
Bu süreç, Konseyde bu tür bir oylama için ilk defa oturacak aşırı sağcı İtalya Başbakanı Giorgi Meloni’yi en kritik isim yapıyor.
Zira von der Leyen hem Meloni’nin şahsi desteğine hem de AP’de liderlik ettiği Avrupalı Muhafazakarlar ve Reformistler (ECR) grubunun desteğine ihtiyaç duyuyor.
Politico haber sitesinin Komisyon yetkililerine dayandırdığı iddiasına göre von der Leyen, bu nedenle AB Komisyonunun üye ülkeleri “adalet, yolsuzlukla mücadele, medya özgürlüğü ve çoğulculuk, kuvvetler ayrılığı” başlıklarında değerlendirdiği yıllık Hukukun Üstünlüğü Raporu’nun yayımlanmasını geciktiriyor.
Komisyon, Meloni’nin göreve geldiği 2022’den bu yana basına yönelik kısıtlamaların altını çiziyor. 3 Temmuz’da onaylanması gereken raporun yeni Komisyon Başkanı atanana kadar erteleneceği söyleniyor.
İtalya’nın devlet televizyonu RAİ’nin çalışanları, geçen ay Meloni hükümetinin üzerlerinde baskı kurmaya çalıştığı gerekçesiyle greve gitmişti.
Öncesinde de medya izleme grubu Sınır Tanımayan Gazeteciler, yıllık basın özgürlüğü endeksinde İtalya’nın notunu beş basamak düşürmüştü. 180 ülke arasında 46. sırada yer alan İtalya, diğer AB üyeleri Polonya ve Macaristan ile birlikte “sorunlu” ülkeler kategorisine girmişti.
Macaristan hatırlatması
Belçikalı liberal AP Milletvekili Guy Verhofstadt’ın Politico’nun haberinin ardından sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı paylaşım dikkati çekti.
Verhofstadt, “Macaristan’da (şimdi de İtalya’da) gördüğümüz gibi, hukukun üstünlüğü von der Leyen tarafından seçici bir şekilde uygulanıyor. İtalya’da medya özgürlüğü Meloni’nin yönetimi altında sıkıştı ancak AB Komisyonu bunu gizledi.” ifadelerini kullandı.
Von der Leyen, 5 yıllık görevi boyunca hukukun üstünlüğü meseleleri üzerindeki mücadeleyi önemli bir odak noktası haline getirmişti. Bu konuda yıllık raporlamayı von der Leyen başlatmıştı.
Yargı bağımsızlığını sınırladığı gerekçesiyle Macaristan’a AB bütçesinden verilen pay dondurulmuştu.