Hükümete bağlı illerde bir doların ülke tarihinde ilk kez yaklaşık 1400 riyale ulaşmasıyla yerel para birimindeki değer kaybında yeni bir dip görüldü.
Yemen’de 2015’te patlak veren savaştan önce iç piyasada dolar fiyatı ortalama 215 riyaldi.
Riyalin değer kaybı ülkedeki birçok kentte protesto edilirken halk krize çare bulunması talebini sürdürüyor.
Husilerin kontrolü altındaki bölgelerde ise doların 600 riyalden satılması nedeniyle bir yıldan uzun süredir para biriminde istikrar devam ediyor.
Bölgeler arasında kur farkı sıkıntı yaratıyor
Husiler ile hükümet güçlerinin kontrolündeki bölgeler arasında döviz kurundaki bu tutarsızlık, vatandaşların yaşamlarında olumsuz yansımalara yol açtı.
Güneydeki Aden kentinden, Husilerin kontrolündeki başkent Sana’ya para aktarmak isteyenler, iki il arasındaki kur farkı nedeniyle transfer komisyonu olarak aktarılan miktardan daha fazlasını ödemek zorunda kalıyor.
Dövizin değer kazanması ve hükümet bölgelerinden Husilerin kontrolündeki bölgelere para aktarma konusunda ortaya çıkan isteksizlik, vatandaşlar açısından önemli mali sıkıntılara sebep oldu.
Sana’dan hükümet bölgelerine para transferi yapanlar, göndermeden önce dolara veya Suudi Arabistan riyaline çeviriyor böylece hükümet kontrolündeki bölgelerde yerel para birimi oranını yakalıyor.
Fiyatlarda yüzde 100’e yakın artış var
Riyaldeki büyük değer kaybı, temel gıda maddeleri de dahil olmak üzere çeşitli ürünlerin fiyatlarında da gözle görülür artışa yol açtı.
AA muhabirine konuşan Taiz kentinden ev hanımı Ümmü Abdullah, fiyatların tarif edilemez derecede yükseldiğini söyledi.
Ümmü Abdullah, “Bazı ev ihtiyaçlarını almak için pazara gidiyoruz ve yüksek fiyatlar nedeniyle büyük bir endişe içinde geri dönüyoruz.” dedi.
Bir ayda fiyatların yaklaşık yüzde 30 arttığına dikkati çeken Ümmü Abdullah “Sadece temel ihtiyaçları nasıl alacağımızı düşünüyoruz. Her şey pahalı ve çözüm yok. Sadece Allah’ın lütfunu bekliyoruz.” diye konuştu.
Gözlemciler göre ise, hükümetin kontrolü altındaki bölgelerde fiyatların bir yıl içinde yüzde 100’e yakın artmış durumda.
Ekonomik kriz açlık korkusunu artırdı
Özellikle gıda ürünlerinin aşırı zamlanması nüfusunun büyük bölümü yardıma muhtaç olan Yemen’de açlık korkusunu daha da artırdı.
Yemenli Muhammed Ali Seyf , “Yetkililerin yüksek fiyat krizini ele alma konusundaki yetersizliği nedeniyle açlık birçok Yemenlinin kapısını çalıyor.” ifadelerini kullandı.
Seyf, çay içmenin bir tür lüks, temiz su içmenin ise bazı ailelerle sınırlı hale geldiğini, kıtlığa benzer koşulların oluştuğunu söyledi.
Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı (WFP), 16 Ekim’de Yemen’de açlığa son verilmesi için acilen önlemler alınması çağrısında bulunmuştu.
WFP ülkedeki çatışmaların ve insani krizin devam etmesinin, açlıkla karşı karşıya kalan Yemenlileri ağaç yaprakları yeme gibi son derece zor koşullara sevk ettiğini açıklamıştı.
Hükümetin tedbirleri henüz etkisini göstermedi
Yerel para biriminin değer kaybetmesi ve fiyatların alevlenmesi karşısında hükümet, riyalin değerini korumak için birtakım adımlar atsa da henüz bunun etkileri görülmedi.
Yemen Merkez Bankası, 16 Ekim’de geçici başkent Aden’deki 54 döviz bürosunun çalışma ruhsatını iptal ettiğini açıklamıştı.
Yemen hükümeti de 21 Ekim’de döviz kurları üzerindeki spekülasyonları frenleme ve yerel para biriminin yabancı paralar karşısında değer kaybetmesini durdurma çabalarının bir parçası olarak ülke içindeki işlemlerde döviz kullanılmasını yasakladı.
Ülke içindeki tüm mal alım ve satım, hizmet, sözleşme ve alışveriş anlaşmalarındaki işlemlerde ulusal paranın kullanılması kararı alan hükümet, dövizin yerel olarak kullanımının yasaklandığını ancak uluslararası anlaşmalardan doğan işlem ve yükümlülüklerle sınırlandırıldığını açıklamıştı.