Yemen’de 7 yıldır savaşan hükümet güçleri ve İran destekli Husiler arasındaki çatışmaların yoğunlaştığı Hacce vilayetindeki güvenli bölgelere göç etmek zorunda kalan binlerce ailenin çocuğu, sağlık hizmetlerinden özellikle çocuk felci, difteri, kızamık, Hepatit B gibi gerekli aşılardan mahrum bırakıldı.
- Yemenli gündelik işçiler, açlıkla mücadele ediyor
- DSÖ: Yemen’de ruh sağlığı alanındaki hizmetler çok sınırlı
- Yemen, uluslararası topluma insani krizle mücadele için acil önlem alma çağrısı yaptı
- Yemen’de çobanlık yapan çocukların korkulu rüyası: Mayınlar
Hacce’deki göçmen kampları idaresinin verilerine göre, hükümet güçlerinin Husilerden geri aldığı bölgelerde göçmen olarak ikamet eden 4 bin 200’den fazla ailenin yaşadığı insani kriz her geçen gün daha da kötüleşiyor.
Hükümet güçleri ile Husiler arasındaki çatışmalar giderek şiddetlenirken, Husilerin bazı bölgelere yönelik kuşatmaları da söz konusu yerlere insani yardımların ulaşımını engelliyor.
Yemen’de 2005’te biten çocuk felci vakalarına yeniden rastlandı
Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonuna (UNICEF) göre, aşı olmayan 5 yaş altı çocukların felç kalma tehlikesi çok yüksek.
UNICEF tarafından 24 Haziran 2021’de yayımlanan bir raporda aşılarla korunabilen hastalıklar nedeniyle Yemen’de her 10 dakikada bir çocuğun hayatını kaybettiği belirtilmişti.
Hacce’ye bağlı Meydi ilçesinde bulunan Cada Sağlık Merkezine göre, sağlık sorunları sebebiyle merkeze günlük 300’den fazla kişi başvuruyor.
Cada Sağlık Merkezine başvuranların çoğunluğunu oluşturan hamile kadın ve çocuklara, bağışıklık sistemi zayıf ve yetersiz beslenme teşhisleri konuluyor.
Yemen Sağlık Bakanı Kasım Buhaybih, geçen ay yaptığı açıklamada, ülkenin 2005’te çocuk felcinden arındığını ancak Husilerin sağlık ekiplerinin bölgelere ulaşmasını engellemesi sebebiyle son dönemde bazı bölgelerde çocuk felci vakalarının görüldüğünü belirtti.
Hacce bölgesinde binlerce çocuk aşılardan mahrum
Hacce iline bağlı Hayran ilçesi Sağlık Müdürü Tarık Misvak Hibe, AA muhabirine, Husilerden geri alınan bölgelerde sağlık hizmetlerinin çok kısıtlı olması nedeniyle çocuk ve kadınların ciddi sorunlar yaşadığını söyledi.
Yaklaşık 4 yıldır Husilere bağlı milis güçlerin kuşatmasından dolayı anne ve bebeklere sağlık hizmetinin ulaşamadığına dikkati çeken Hibe, “Hacce ilinin kuzeyinde 2 bin 450’si bir yaş altı bebek ve 9 bini 5 yaş altı olmak üzere toplam 11 bin 450 çocuk herhangi bir aşı olamadı.” dedi.
Hayran’daki El-Azl Tıp Merkezinde doktor Muhammed el-Fuhaydi de şunları aktardı:
“Çocuk felci, Yemen’de uzun süre çözülemeyen sağlık sorunlarından biri olarak öne çıkıyordu. Yemen Sağlık Bakanlığı, 2005 yılında çocuk felci hastalığının bittiğini duyurmuştu ancak devam eden çatışmalar gölgesindeki göç dalgaları sebebiyle aşı olmayan ciddi bir çocuk kesimi oluştu.”
Çocuklara uygulanması gereken aşıların başında çocuk felci, difteri, kızamık, Hepatit B aşılarının geldiğini vurgulayan Fuhaydi, bahsi geçen aşıların yaptırılmaması durumunda çocukların kronik hastalıklar dahil tehlikeli bazı rahatsızlıklar geçirebileceğine işaret etti.
“Her şeyi bırakıp çocuklarımla belirsizliğe göç ettim”
Hükümet güçleri ile İran destekli Husiler arasında süren çatışmalardan kaçarak Meydi bölgesine göç eden 49 yaşındaki Abdo Ahmed Fayid, ağaç dalları ve topraktan yaptığı derme çatma evde eşi ve 7 çocuğuyla hayat mücadelesi veriyor.
Sağlık imkanlarının olmadığı bir ortamda büyüyen çocuklarının hayatından endişe ettiğini dile getiren Fayid, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bizler Harad ilçesinde güvende yaşıyorduk ancak hükümet güçleri ile Husiler arasında 5 yıl önce başlayan çatışmalar sebebiyle koşullar değişti. Çatışmalara rağmen bir yıl korku içinde orada yaşadık. Ancak daha sonra evimi ve sahip olduğum her şeyi bırakıp çocuklarımla belirsizliğe göç ettim.
Her geçen gün ben ve eşim, çocuklarımızın hayatından daha çok endişe ediyoruz. 7 çocuğum var ve 4’ü aşı olamadı. 4 yıldır yaşadığımız bu köye aşı yapan sağlık ekiplerinden uğrayan olmadı.”
Küçük oğlu Sened’i yürürken her gördüğünde, çocuk felci geçirmediği için sevindiğini ifade eden Fayid, “Kaldığımız köy ve çevresinde bulunan 5 yaş altı çocukların hiçbiri aşı olamadı. Çocuk felci aşısı da olmadılar.” dedi.
“Çocuk felci korkusuyla yaşıyoruz”
Çatışmalardan kaçarak yaklaşık 2 yıl göçmen hayatı yaşadıktan sonra Meydi bölgesindeki köyüne dönen 10 çocuk babası Abdullah Osman da şu anda devam eden savaşın gölgesinde aşı olmayan çocuklarının felç kalmasının korkusuyla yaşadıklarını söyledi.
Çocuk felci aşısının 4 yıldan uzun süredir Hacce bölgesinde yapılmadığını dile getiren Osman, yanında oturan kızını işaret ederek, şunları dile getirdi:
“Benim 3 yaşındaki kızım Emani hala çocuk felci aşısı olmadı. Bizler de bunun korkusuyla yaşıyoruz. Kızım Emani sağlık hizmetlerinden tümüyle mahrum durumda, o savaş ve göç çocuğu. Aslında bölgedeki çocukların ekseriyeti ne çocuk felci aşısı ne de diğer aşıları olabiliyor.”
Osman, Yemen’de Husilerin başkent Sana ve diğer birçok bölgeyi ele geçirmesinin ardından başlayan savaşın birkaç ayda son bulacağını düşündüklerini ama gerçeğin hiç de öyle olmadığını belirtti.
Yemenli baba, “Olayların birkaç ay süreceği düşüncesiyle üzerimizdeki kıyafetlerle kaçtık. Daha sonra geri geldiğimizde evlerimizin savaş sebebiyle yıkıldığını gördük. Böylece hayır kuruluşlarından gelen yardımlarla geçinmeye başladık. Devam eden çilelerimizin yanında bizi çocuklarımıza dair korkular da sardı.” ifadelerini kullandı.
Bölgede imkansızlıklarla mücadele eden ailelerin çocukları için aşı çağrısı
Azl Tıp Merkezi doktorlarından Muhammed er-Şerabi, yoksulluk kaynaklı yetersiz beslenme ve çeşitli bulaşıcı hastalıklarla mücadele eden çocuklara aşı temin edilmesi çağrısında bulundu.
Şerabi, “Göçmen vatandaşlar arasında cilt hastalıkları ve psikolojik rahatsızlıkların yanı sıra yetersiz beslenmeden kaynaklanan çeşitli hastalıklara rastlanıyor. Bunun sebebi de kirli içme suyu ve gıda yetersizliği ile yaşadıkları zorlu şartlar.” diye konuştu.
Yemen’deki iç savaş ve insani kriz
Yemen’deki İran destekli Husiler, Eylül 2014’ten bu yana başkent Sana ve bazı bölgelerin denetimini elinde bulunduruyor.
Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon güçleri ise Mart 2015’ten itibaren Husilere karşı Yemen hükümetine destek veriyor.
BM’ye göre, dünyanın en büyük insani krizlerinden birinin yaşandığı Yemen’de 30 milyonluk nüfusun yüzde 80’i insani yardıma ve korunmaya ihtiyaç duyuyor.