Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon güçlerinin, Hudeyde iline 20 Ocak’ta gerçekleştirdiği hava saldırısı sonrası geçici başkent Aden dışında internet bağlantısının olmadığı Yemen’de, banka ve borsa işlemleri durdu, gazetelerin çoğu yayınlarını durdurdu, günlük yaşamda da aksaklıklar oluştu.
Arap koalisyonu, 20 Ocak’ta Hudeyde’de İran destekli Husilerin “korsan faaliyetler yürüttüğü” bir noktaya hava saldırısı düzenlediğini duyurdu.
Uluslararası internet izleme servisi veren “Net Blocks” adlı site, koalisyon güçlerinin Hudeyde’ye gerçekleştirdiği hava saldırısı sonrası 21 Ocak Cuma gününün ilk saatlerinden itibaren ülke çapında internet bağlantısının kesildiğini bildirdi.
Yemen hükümeti, Aden hariç tüm illerde yaşanan internet kesintisine çözüm bulma konusunda hazır olduğunu belirterek, Yemen Telekomünikasyon Kurumundaki teknisyenler ve mühendislerin aksaklığın kaynağını tespit etmeye çalıştığını açıkladı.
Denizaltı falcon kablosu sayesinde Kızıldeniz boyunca Hudeyde Limanı üzerinden internet hizmeti sağlanan Yemen’de söz konusu saldırı sonucu telekomünikasyon altyapısının zarar gördüğü ve ağ bağlantısı kesintisinin giderilmesi için çalışmaların sürdüğü ifade ediliyor.
Şu anda sadece Aden’de hükümete bağlı “Aden Net” şirketi müşterileri internet kullanabiliyor. Ülkenin diğer vilayetleri ise 21 Ocak Cuma sabahından itibaren internet kesintisi nedeniyle dünyadan izole olmuş durumda.
İnternet kesintisi birçok sektörde büyük zarara yol açtı
İnternet kesintisi; banka ve borsa işlemlerinin durmasına, ekonomik anlamda büyük kayıpların yaşanmasına neden olurken milyonlarca Yemenlinin de işlerini aksattı.
Resmi ve özel gazetelerin çoğu, 22 Ocak Cumartesi gününden bu yana yayınlarını durdururken sosyal medya platformlarında ise tam bir sessizlik hakim.
Ulaşılan veriler ülkedeki ana internet sağlayıcısına bağlantıda bir arıza olduğunu gösteriyor. Bu durumda da kesintinin devam edebileceği belirtiliyor.
Husilere yönelik suçlamalar
Husiler, hükümetin kontrolü altındakiler dahil olmak üzere ülkenin tüm vilayetlerindeki internet ve iletişim hizmetlerini kontrol ediyor.
Husilerin kontrolü altındaki Kamu İletişim Kurumu, Yemen’in kuzey ve güney vilayetlerinin tek kaynağı olan uluslararası internet geçidinin bulunduğu Hudeyde’deki iletişim binasının hedef alınmasının ardından ülkenin çoğu bölgesinde internet bağlantısının kesildiğini bildirdi.
Ancak Husilerin bu iddialarına karşılık Yemenli bazı uzmanlar, internetin söz konusu saldırıdan hemen sonra kesilmediğini, 2,5 saati aşkın bir süre sonra kesintilerin yaşandığını belirterek, bazı sorular yöneltiyor.
Uzmanlar, mevcut internet kesintisinin arkasında Husilerin olduğunu söylüyor.
İnternet kesintisi Husilerce alınmış kasıtlı bir karar
Malezya’da ikamet eden iletişim mühendisi Yusri el-Esuri, konuyla ilgili Facebook hesabından yaptığı açıklamada, Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon güçlerinin 20 Ocak’ta 10.30-19.30 saatleri arasında hava saldırıları gerçekleştiğini, internetin ise 21 Ocak gece saat 01.00’e kadar çalışmaya devem ettiğini kaydetti.
İnterneti kesme kararının Husiler tarafından “kamuoyunu harekete geçirmek için kasten alındığını” ifade eden Esuri, denizaltı falcon kablosunun zarar görmesi halinde “Yemen net”in uydu bağlantısına sahip olduğunu ve bunun devreye girebileceğini hatırlattı.
Esuri, “Yemen net” üzerinden internet bağlantısı sağlanamamasının halkı halihazırda Husilerin kontrolündeki mobil telekomünikasyon hizmetlerine yönelttiğini belirterek, Husilerin bu şekilde büyük gelirler elde ettiğine işaret etti.
Elde edilen bu gelir ile internet kesintisi arasındaki bağa dikkati çeken Esuri, “İletişimden Husilere doğrudan akacak gelir ve para miktarı, onları interneti sonsuza kadar kesmeyi düşündürecek.” ifadelerine yer verdi.
Koalisyon saldırılarını durdurmak için baskı
Eski Yemen İnternet Derneği Başkanı Fehmi el-Bahis, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, birçok kişinin hava saldırısı ile internet kesintisi arasında geçen süreye dikkati çekerek mevcut kesintinin Sana’daki fiili yetkililer (Husiler) tarafından kasıtlı olarak yapıldığına inandığını aktardı.
Bahis, kesintinin amacının kamuoyunu harekete geçirerek Husilerden pek çok liderin ölümüne neden olan koalisyon saldırılarının durdurulmasına yönelik baskı oluşturulması olabileceğine işaret etti.
Gazeteci ve siyasi analist Mahmud Al Tahiri de Twitter hesabından yaptığı açıklamada, Yemen’deki bir telekomünikasyon şirketinde çalışan bir kaynağın, “Hudeyde’deki telekomünikasyon altyapısı, bombardıman sonucunda tamamen zarar görmedi. 20 Ocak’ta saat 11.00’de şirketin Sanaa’daki genel merkezine çağrıldık ve bizden (Husiler) internet hizmetini tamamen kesmemizi istediler.” dediğini aktardı.
Husilerden ise söz konusu suçlamalar hakkında herhangi bir açıklama yapılmadı.
Sosyal medyada sessizlik hakim
“Post” internet sitesinin genel yayın yönetmeni Amir ed-Dumeyni, ülkede yaşanan internet kesintisi nedeniyle Yemen’de sosyal medyada tam anlamıyla bir sessizliğin hakim olduğunu vurguladı.
Dumeyni, Yemen’den sosyal medyada paylaşım ve açıklama yapanların uydu internetini kullandığını ve bunların sayısının da çok az olduğunu belirtti.