Kanunla spor kulüpleri, spor anonim şirketleri ve spor federasyonlarının kuruluşu, organları, üst kuruluş oluşturmaları, gelir ve giderleri, bütçe ve harcama esasları, görev, yetki ve sorumlulukları, denetimleri, bunlara yapılacak her türlü yardımın şekil ve şartları düzenleniyor.
“Spor kulüplerinin kuruluş ve tüzel kişiliğinin kazanılması”, “spor anonim şirketi vasfının kazanılması ve kaybedilmesi”, “mali hükümler”, “kulüplere tahsis edilen taşınmazların ve sağlanan desteklerin amacı dışında kullanılması halinde verilecek cezalar” ile ilgili hükümler saklı kalmak kaydıyla, bu yasada yer alan düzenlemeler, kuruluş kanunu bulunan spor federasyonları hakkında uygulanmayacak.
Milli Savunma Bakanlığı kadro ve kuruluşunda yer alan askeri spor kulüpleri, kanuna göre tescil edilerek, spor faaliyetlerine katılabilecek ancak kanunun spor faaliyetlerine katılımı düzenleyen hükümleri hariç diğer hükümler bu kulüpler hakkında uygulanmayacak.
Spor kulüpleri, spor faaliyetlerine katılmak amacıyla gerçek veya tüzel en az 7 kişi tarafından kurulacak. Spor kulübü kurmak için kuruluş bildirimi, tüzük ve gerekli diğer belgelerle birlikte Gençlik ve Spor Bakanlığına başvurulacak.
Spor kulüplerinin bir spor dalında faaliyetlere katılabilmesi, bu spor dalının bağlı olduğu spor federasyonu tarafından tescil edilmesine bağlı olacak. İlgili spor dalı tescilleri, spor federasyonları tarafından ayrıca bakanlığa bildirilecek. Tescilin yapılması, başvuru şekli ve gerekli belgelere ilişkin usul ve esaslar, ilgili spor federasyonunun talimatları ile düzenlenecek. Milli Savunma Bakanlığı kadro ve kuruluşunda yer alan askeri spor kulüpleri hakkında bu madde hariç diğer hükümler uygulanmayacak.
Kulüp üyeliğini sona erdiren cezalar
Kasten işlenen bir suçtan dolayı 1 yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, terörün finansmanı, kaçakçılık, nefret ve ayrımcılık, cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar, fuhuş, uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti, uyuşturucu ve uyarıcı madde kullanılmasını kolaylaştırma, kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek veya bulundurmak ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanmak, şike veya teşvik primi, kanuna aykırı olarak spor müsabakalarına dayalı bahis ve şans oyunlarını oynatma, oynatılmasına yer ve imkan sağlama, reklamını yapma veya para nakline aracılık veya kanunun spor kulüpleri ve spor anonim şirketlerinin bütçe ve harcama ilkeleriyle ilgili maddesine muhalefet etme suçlarından mahkum olanların spor kulübü, spor anonim şirketi statüsündeki bağlı ortaklığı ve iştiraklerindeki yönetim, denetim, disiplin ve ihtiyari diğer kurul üyelikleri, haklarındaki mahkeme veya ilgili kurul kararının kesinleştiği tarihte kendiliğinden sona erecek. Yasaklanmış hakların geri verilmesi kararında, ceza mahkumiyetine ilişkin hükümler uygulanmayacak.
Tahkim kurulları, bakanlık disiplin kurulları, spor federasyonlarının ceza veya disiplin kurulları ya da spor federasyonlarının bağlı olduğu uluslararası kuruluşlar tarafından son 5 yıl içinde bir defada 1 yıl veya toplam 2 yıl hak mahrumiyeti cezası alanların spor kulübü, spor anonim şirketi statüsündeki bağlı ortaklığı ve iştiraklerindeki yönetim, denetim, disiplin ve diğer kurul üyelikleri, haklarındaki kurul kararının kesinleştiği tarihte kendiliğinden sona erecek.
Spor kulübüne üyelik
Kanunla bir spor kulübüne üyelik için özel koşullar aranmayacak ve kişinin fiil ehliyetine sahip olması yeterli görülecek. Üyelik başvurusu yazılı olarak yapılacak ve kulüp yönetim kurulunca 30 gün içinde karara bağlanacak. Sonuç, başvuru sahibine yazılı bildirilecek. Başvurusu kabul edilen üye, bu amaçla tutulacak deftere kaydedilecek.
Üyelik için ilgili mevzuat veya tüzükte aranan nitelikleri sonradan kaybedenlerin üyeliği kendiliğinden sona erecek. Üyelik başvurusu, tüzükte gösterilen sebepler dışında ancak haklı sebeple reddedilebilecek.
Birleşme ve mal varlığının devri
Spor kulüpleri en az genel kurul üye tam sayısının dörtte üçünün katılacağı genel kurul toplantısında, toplantıya katılanların en az salt çoğunluğunun oyuyla alınacak kararla aynı ilde bulunan başka bir spor kulübü ile birleşebilecek.
Birleşme; spor kulüpleri siciline tescil ile geçerlilik kazanacak ve devrolunan spor kulübünün tescil anındaki bütün aktif ve pasifi kendiliğinden devralan spor kulübüne geçecek. Bu birleşme ile devrolunan spor kulübünün üyeleri kendiliğinden devralan spor kulübünün üyesi olacak, devrolunan spor kulübü tasfiye edilmeksizin sona erecek ve spor kulüpleri sicilinden silinecek.
Devrolunan spor kulübüne ait sportif tarihçe ve sportif başarı devralan spor kulübüne geçmiş sayılacak. Devralan spor kulübü, lige katılımda veya tescil edilen isminde devrolunan spor kulübü izlenimini verecek herhangi bir değişiklik yapamayacak. Devrolunan spor kulübünün müsabakalara katılım ismi veya unvanı yeniden tescil edilemeyecek.
Spor kulüplerinin birleşmesi Gençlik ve Spor Bakanlığının iznine tabi olacak.
Birleşme ve mal varlığının devri işlemleri, spor federasyonu tarafından belirlenen sezonun sona erdiği ve tescil edildiği tarihten itibaren yeni sezon başlangıcına kadar yapılabilecek.
Spor kulüplerinin sona ermesi, faaliyetinin yasaklanması
Spor kulüpleri, ilk genel kurul toplantısı kanunda öngörülen sürede yapılmaması ve zorunlu organları oluşturulmaması, tüzük gereğince yönetim kurulunun oluşturulmasının olanaksız hale gelmesi, olağan genel kurul toplantısının iki kez üst üste yapılamaması durumunda kendiliğinden sona erecek.
Bu hallerden en az biri gerçekleşirse, bakanlık ve spor kulübünün herhangi bir üyesi spor kulübünün sona erdiğinin tespitini mahkemeden isteyebilecek.
Genel kurul, her zaman spor kulübünün feshine karar verebilecek.
Gençlik ve Spor Bakanlığı, tescile ilişkin şartları kaybeden, organlarını kanuna aykırı oluşturan ve yazılı ihtara rağmen bu aykırılıkları 3 ay içinde gidermeyen, taahhüt ettiği hiçbir spor faaliyetine izinsiz ve mazeretsiz üst üste 3 yıl katılmayan spor kulüplerinin, spor faaliyetlerine katılmasını yasaklayabilecek. Bu hallerde, bakanlık veya spor kulübünün herhangi bir üyesinin istemi üzerine mahkeme; spor kulübünün feshine karar verecek ve dava sırasında faaliyetten alıkoyma dahil gerekli bütün önlemleri alacak.
Gençlik ve Spor Bakanlığı, sporcu yetiştirme, sporda altyapının desteklenmesi ve spor müsabakalarında kullanılmak amacıyla mülkiyetindeki veya tasarrufundaki taşınmazları spor anonim şirketlerine ve üst kuruluşlara 10 yıla kadar Devlet İhale Kanunu’nda öngörülen pazarlık usulüyle kiralayabilecek ya da 49 yıla kadar irtifak hakkı tesis edebilecek.
Kamu yararına çalışan spor kulüpleri
Kamu yararına çalışan spor kulüpleri, Hazine ve Maliye Bakanlığının ve ilgili spor federasyonunun görüşü alınarak, bakanın teklifi ve cumhurbaşkanı kararıyla belirlenecek.
Bir spor kulübünün kamu yararına çalışan spor kulübü sayılabilmesi için en az 2 yıldır faaliyette bulunması, faaliyette bulunduğu spor dallarına elverişli spor tesislerinin mülkiyetine veya uzun süreli kiracılık ya da tahsis hakkına sahip bulunması, en az üçü olimpik, paralimpik veya deaflimpik spor dalı olmak üzere altı ayrı spor dalında faaliyette bulunması, ihtisas spor kulübü şeklinde kurulanlarda ise olimpik spor dallarının dünya şampiyonalarına sporcusunun katılması veya faaliyette bulunduğu her spor dalında olimpik, paralimpik veya deaflimpik oyunlarına sporcu göndermesi, faaliyet gösterdiği spor dallarından en az birinde bağlı olduğu spor federasyonu tarafından düzenlenen en üst düzeydeki spor faaliyetine katılması şart olacak.
Kamu yararına çalışan spor kulüpleri, kamu yararına çalışan derneklere sağlanan haklardan yararlanacak.
Amatör spor faaliyetlerinde bulunan spor kulüpleri ve spor anonim şirketleri, il sınırları içerisinde en az 15 spor kulübü veya spor anonim şirketinin bir araya gelmesiyle federasyon, en az 15 federasyonun bir araya gelmesiyle de konfederasyon kurabilecek.
Üst kuruluşların üye sayısı öngörülen sayının altına düşerse, bu kuruluşlara, gerekli olan sayının tamamlanması için 6 ay süre tanınacak. Bu sürede tamamlanmazsa, kuruluşların varlıkları kendiliğinden sona erecek.
Denetim ve beyanname usulü
Spor kulüpleri, spor anonim şirketleri ve üst kuruluşların, ilgili mevzuat, tüzük ve esas sözleşmelerinde gösterilen amaçlar doğrultusunda faaliyet gösterip göstermedikleri, defterlerini ve kayıtlarını mevzuata uygun tutup tutmadıkları başta olmak üzere, idari ve mali her türlü işlem ve faaliyetleri Gençlik ve Spor Bakanlığınca yapılacak. Gençlik ve Spor Bakanlığı spor kulüpleri için öngörülen dış denetimi bağımsız bir dış denetim kuruluşuna da yaptırabilecek.
Spor kulüpleri, Dernekler Kanunu’nun ilgili maddesi uygulanmak suretiyle İçişleri Bakanlığı veya mülki idare amiri tarafından da denetlenebilecek.
Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Hakkında Kanun kapsamında yer alan suçlar ile Türk Ceza Kanununda yer alan uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti veya suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama suçlarından dolayı haklarında kovuşturma yürütülen kişilerin görevden uzaklaştırılması durumunda yerleri yedek üyelerle tamamlanacak. Bu suretle tamamlanmazsa valilikçe görevlendirilecek komisyon tarafından seçimli olağanüstü genel kurul yapılarak tamamlanacak.
Denetim sırasında görevliler tarafından istenecek her türlü bilgi, belge ve kayıtların, spor kulübü ve spor anonim şirketi yetkilileri tarafından verilmesi zorunlu olacak.
Spor anonim şirketi vasfının kazanılması
Kanunla, spor kulüpleri dernek statüsünden çıkarılıyor ve anonim şirket olarak tescil edilmelerinin önü açılıyor. Türk Ticaret Kanunu’na göre kurulan ve tüzel kişilik kazanan anonim şirketler, Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından tescil edilmeleriyle spor anonim şirketi vasfını kazanacak.
Şirketlerin tescil başvurusu bakanlık tarafından 30 gün içinde karara bağlanacak.
Spor federasyonları, belirli liglerde yer alabilmek için spor anonim şirketi statüsünde olma yükümlülüğü ve bu şirketler için ödenmiş sermayesi 1 milyon liradan az olmamak üzere asgari sermaye zorunluluğu getirebilecek.
Bakanlık, tescile ilişkin şartları kaybeden, organlarını bu kanuna aykırı olarak oluşturan ve bakanlık tarafından yapılan yazılı ihtara rağmen bu aykırılıkları ihtar tarihinden itibaren 3 ay içinde gidermeyen, taahhüt ettiği hiçbir spor faaliyetine izinsiz ve mazeretsiz olarak üst üste üç yıl katılmayan, spor anonim şirketlerinin bakanlık nezdindeki tescillerini iptal edecek.
Spor anonim şirketleri, faaliyette bulunacakları spor dalını ilgili spor federasyonuna tescil ettirmek zorunda olacak. Taahhüt ettiği spor dalı faaliyetlerine izinsiz ve mazeretsiz üst üste 3 yıl katılmayan spor anonim şirketlerinin bu spor dallarına ilişkin tescilleri ilgili spor federasyonu tarafından iptal edilecek.
Spor kulüpleri, belirli bir spor dalına ilişkin aktif ve pasif varlıklarını bir bütün olarak, bir spor anonim şirketine sermaye olarak koyabilecek veya devredebilecek.
Bir spor anonim şirketi ile bu şekilde malvarlığı ya da sözleşme, ortaklık, yönetim veya benzeri bir bağlantısı olan spor kulübünün, ilgili spor anonim şirketinde Türk Ticaret Kanunu’nun ilgili maddesi anlamında doğrudan ya da dolaylı hakimiyeti bulunması gerekecek. Bu şekilde doğrudan veya dolaylı hakimiyeti bulunan spor kulübü lehine düzenlenecek imtiyazlar hariç olmak üzere spor anonim şirketlerinde; diğer paylara, belirli bir grup oluşturan pay sahiplerine, belirli pay gruplarına ve azlığa Türk Ticaret Kanunu’nda düzenlenen herhangi bir imtiyaz tesis edilemeyecek.
Bir spor kulübü ile bağlantılı olan spor anonim şirketlerinin paylarının nama yazılı olması zorunlu olacak.
Bir spor kulübü ile bağlantılı olan spor anonim şirketlerinde şirket karından kuruculara, yönetim kurulu üyelerine ve diğer kimselere herhangi bir menfaat sağlanamayacak.
Bir spor kulübü ve spor anonim şirketi yönetiminde yer alanlar, aynı spor dalında ve aynı ligde faaliyet gösteren başka bir spor kulübü veya spor anonim şirketinin yönetiminde aynı anda görev alamayacaklar.
(Sürecek)