Erciyes Üniversitesi Aşı Araştırma Geliştirme Merkezi (ERAGEM) Müdürü Prof. Dr. Aykut Özdarendeli, yerli aşı geliştirme çalışmalarının sürdüğünü bildirdi.
Prof. Dr. Özdarendeli, Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi Biyotoknoloji Topluluğu ve Ziraat Fakültesi Tarımsal Biyoteknoloji Bölümü tarafından çevrim içi düzenlenen “6. Biyoteknoloji Günleri”ne katılarak “Erciyes Üniversitesi Kovid-19 Aşı Gelişirme Çalışmaları” konulu bir sunum gerçekleştirdi.
Kovid-19 salgınının etkilerinin tüm dünyada ciddi şekilde yaşandığını belirten Özdarendeli, dünya tarihinde yaşanan pandemilerin RNA virüslerinden kaynaklandığını söyledi. Özdarendeli, salgınlara karşı en etkili silahın aşı geliştirmek olduğunu ve Kovid-19’la mücadele bu anlamda önemli adımlar atıldığını ifade etti.
Aşı geliştirmenin farklı süreç ve basamaklardan oluştuğunu hatırlatan Özdarendeli, aşıların klinik çalışmalardan gönüllü faaliyetlerine kadar detaylı bir süreci içerdiğine dikkat çekti.
Kovid-19 salgını nedeniyle dünya genelinde aşı çalışmalarının çok hızlandırıldığını belirten Özdarendeli, “Normal şartlarda 10-15 yıl sürecek aşı geliştirme aşaması preklinik çalışmalar devam ederken faz-1 çalışmasıyla eş zamanlı gitti yine faz-2 ile faz-3 çalışmaları eş zamanlı gitti. Dünya genelinde böyle çalışmalar yapıldı ve yapılmaya devam ediyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün de buna izin verdiğini biliyoruz.” dedi.
“Aşı geliştirme çalışması başarıyla sürüyor”
Prof. Dr. Özdarendeli, Sağlık Bakanlığının da desteklediği “Kovid-19’a Karşı İnaktif, Adenovektör ve Virüs Benzeri Partikül (VLP) Temelli Aşı Adaylarının Geliştirilmesi Projesi”ne geçen yıl başladıklarını ve çalışmaların başarıyla sürdüğünü dile getirdi.
Çalışmaların ERAGEM’de devam ettiğini anlatan Özdarendeli, faz-1 ve faz-2 aşıların gönüllülere uygulandığını hatırlattı.
Yerli aşının geliştirilmesinin çok önemli olduğunu vurgulayan Özdarendeli, şunları kaydetti:
“Virüsün Türkiye’de görülmesinin ardından laboratuvar ortamında izolasyonunu gerçekleştirdik. Daha sonra gerekli süreçleri yerine getirerek çalışmalarımıza devam ettik. Hayvan deneylerinin ardından üretim için Koçak Farma’da çalışmalar yapıldı. İlk klinik uygulamaları Erciyes Üniversitesi’nde 44 gönüllüye faz-1 çalışmasını yürüttük. 5 Kasım 2020’de ilk uygulama yapıldı ve değerlendirmeler yapıldı. Faz-1 uygulamasında en önemli şey güvenlilikti ve aşıya bağlı büyük bir etki görülmedi.
Ardından 10 Şubat 2021’de faz-2 uygulamalarına başladık 3 miligram ve 6 miligram olmak üzere. 9 Nisan’da ikinci dozlamaları bitirdik. Şu anda faz-2’nin immun yanıtı gibi çalışmaların birçoğu bitirildi. Aynı zamanda ciddi anlamda bir varyant meselesi var. Özellikle ülkemizde İngiltere mutantının yoğun şekilde sirküle olduğunu biliyoruz. Bu yüzden bu aşı platformlarının çok hızlı bir şekilde bu varyantlara adapte edilebilir olması da işin bir başka önemli noktası. Laboratuvarımızda İngiltere mutantıyla ilgili 2 farklı izolatımız var. Onunla ilgili çalışmalarımız da devam ediyor.”