Gönüllüler üzerindeki çalışmalarda etkin ve güvenilir olduğunun kanıtlanmasıyla “Acil Kullanım Onayı” verilen yerli Kovid-19 aşısı TURKOVAC’ın seri üretimine geçildi.
Türkiye’de ilk vakanın görüldüğü 2020 Mart’ının ardından salgının durdurulabilmesinin en etkili yolu olarak görülen Kovid-19 aşısının yerli olarak üretilmesi için çalışmalara hızla başlandı.
Bu kapsamda, Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı (TÜSEB) ve Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumunun (TÜBİTAK) desteğiyle yürütülen aşı çalışmaları arasında en hızlı ilerleyeni, Erciyes Üniversitesince geliştirilen inaktif Kovid-19 aşısı oldu.
Geliştirme çalışmalarına Nisan 2020’de başlanan yerli aşının hayvanlar üzerinde denendiği klinik öncesi (preklinik) aşaması Ekim 2020’de başarıyla tamamlandı.
Daha sonra yerli aşı, Kasım 2020’de başlanan Faz-1 çalışması kapsamında 44 gönüllüye uygulandı.
Yerli aşının 250 gönüllüyle yürütülen Faz-2 kapsamındaki ilk dozu ise 10 Şubat 2021’de yapıldı. Her iki aşamada da aşıyla ilgili olumlu verilerin elde edilmesiyle Faz-3 çalışmasına geçildi.
Yerli Kovid-19 aşısının Faz-3 kapsamındaki ilk dozu, 22 Haziran 2021’de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın video konferans ile katıldığı Ankara Şehir Hastanesindeki programda yapıldı.
Erdoğan, bu programda yerli inaktif Kovid-19 aşısının adının “TURKOVAC” olduğunu açıkladı.
Faz-3 çalışmalarında daha önce koronavirüs geçirmeyen ve hiç Kovid-19 aşısı olmayan binlerce gönüllüye TURKOVAC uygulandı.
TURKOVAC’ın Faz-3 kapsamında “hatırlatma dozu” olarak uygulandığı çalışmaya da Ekim 2021’de başlandı. Bu kapsamda, iki doz Sinovac aşısı olmuş gönüllülere tercihlerine göre hatırlatma dozu olarak TURKOVAC veya Sinovac aşısı uygulandı.
Seri üretime başlandı
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, 25 Kasım 2021’de TURKOVAC için “Acil Kullanım Onayı” başvurusunun yapıldığını açıkladı.
Başvurudan yaklaşık 1 ay sonra bugün, Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu (TİTCK), TURKOVAC için “Acil Kullanım Onayı” verdi.
Onayı, Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Şanlıurfa’daki aşı üretim tesisinden yapılan programda duyurdu. Koca ayrıca, TURKOVAC’ın seri üretimine başlandığını bildirdi.
Gönüllüler üzerindeki çalışmalarda etkin ve güvenilir olduğu bilimsel verilerle kanıtlanan yerli aşı TURKOVAC’ın seri üretime geçmesiyle Türkiye, Kovid-19 aşısını üreten 9 ülke arasındaki yerini aldı.
TURKOVAC’ın yaygın kullanımına yıl bitmeden başlanması beklenirken, bu adımla hem Türkiye’nin koronavirüs aşılarındaki dışa bağımlılığının sona ermesi hem de henüz aşıya ulaşamamış ülkelere aşının hızla ulaştırılması hedefleniyor.